No momento no que nace un bebé, os pais e nais, especialmente os primeirizos, adoitan facerse moitas preguntas acerca dos recentemente nados. Neste novo post queremos responder as dúbidas máis habituais sobre os dentes de leite e a saúde bucodental dos máis pequenos.
-
1) O embarazo e a saúde oral
- 2) Que é a dentición?
- 3) A hixiene dental en bebés e nenos
- 4) Os dentes definitivos
- 5) Enfermidades bucodentais máis habituais na infancia
-
6) O odontopediatra pode axudarche
1) O embarazo e a saúde oral
O coidado da saúde oral dun bebé debe empezar polo da propia nai. E é que é máis fácil que un neno teña a boca sa se a súa nai tamén a ten. Por iso, é fundamental extremar a hixiene oral e visitar ao dentista con máis frecuencia durante o embarazo.
2) Que é a dentición?
A dentición é o conxunto de pezas dentais que temos na boca. A erupción dental é o proceso polo cal os dentes se abren paso a través das enxivas ata facerse visibles na boca. Ao longo da vida, o ser humano pasa en dúas ocasións por este proceso: a erupción dos dentes de leite e a dos dentes definitivos.
2A) Cando lle saen os dentes a un bebé?
Os dentes de leite, ou dentes decíduos, son os que aparecen durante a infancia e, por regra xeral, pérdense. Estes divídense en incisivos, caninos e molares, e suman un total de 20 pezas que normalmente erupcionan ao longo dos dous primeiros anos de vida.
2Aa) En que orde saen os dentes de leite?
Os primeiros dentes en aparecer son os incisivos centrais inferiores entre o sexto e oitavo mes. Aos nove meses empezan a saír os incisivos centrais superiores, seguidos dos incisivos laterais superiores e inferiores ao cabo do primeiro ano. Os primeiros molares superiores e inferiores de leite saen a partir do decimoquinto mes. Despois serán os caninos ao redor do ano e medio. Por último ao cabo de 2 anos sairán os segundos molares de leite.
2Ab) Que síntomas ten un bebé ao que lle están saíndo os dentes?
Cando comezan a erupcionar os primeiros dentes de leite, é posible que o bebé experimente síntomas como ganas de morder, exceso de salivación, pranto, irritabilidade, e mesmo febrícula.
2Ac) Que facer cando a un bebé están a saírlle os dentes?
A molestia que lle produce a un neno a saída dos primeiros dentes pode traer consigo unha etapa algo máis complexa para os pais. O frío pode ser un gran aliado nesta causa, polo que arrefriar lixeiramente na neveira os mordedores, xoguetes ou, mesmo, o biberón, pode axudar a aliviar estes síntomas.
2B) O uso do chupete pode afectar o desenvolvemento da boca?
O uso de chupete ou a succión prolongada do polgar máis aló dos 3 anos, pode producir unha alteración no crecemento da boca do neno, podendo xerar problemas de malposición dental. Existen aparellos específicos para evitar estes malos hábitos e previr futuros contratempos, podendo requirir tamén a colaboración dun logopeda. Se o neno/nena ten dificultade para deixar o chupete pasada esta idade, debería consultalo coa súa odontopediatra.
2C) Pode un bebé nacer con dentes?
Aínda que poida resultar sorprendente, algúns bebés nacen cos chamados dentes natais. Estes poden estar totalmente formados, ser supernumerarios ou ter algún defecto anatómico. Sexan do tipo que sexan, é importante avaliar cada caso para ver a necesidade ou non de extraelos. Como regra xeral, adóitanse extraer no momento do nacemento, xa que poden carrexar diversos problemas como que poden caerse e o bebé atragantarse ou os aspire. Tamén supón algunha dificultade á hora de aleitar, xa que pode irritar a mamila da nai ou facerlle feridas.
2D) Que ocorre se a un bebé non lle saen os dentes?
Hai que ter en conta que cada bebé é un mundo e aínda que hai unha cronoloxía de erupción dentaria máis ou menos común no ser humano, os tempos poden variar ostensiblemente entre un neno e outro. Con todo, se o proceso dilátase en exceso, é conveniente consultar co odontopediatra por se houbese algunha anomalía no desenvolvemento.
3) A hixiene dental en bebés e nenos
O coidado da boca do bebé debe realizarse desde o período de lactación cunha serie de medidas adecuadas despois de cada toma de leite. De aí en diante, é fundamental manter uns hábitos de hixiene dental adecuados durante toda a infancia.
3A) Cando hai que empezar a lavar a boca a un neno?
A hixiene debe comezar mesmo antes da erupción dental. Nesa época recoméndase masaxear as súas enxivas cunha gasa ou pano húmido. En canto ao bebé názalle o primeiro dente, recoméndase incluír un pouco de pasta de dentes (con 1000 partes por millón de flúor) e lavarlle cunha gasa ou dedal especial. Tamén existen cepillos pequenos adaptados a estes casos.
3B) Como se lavan os dentes aos bebés?
Como diciamos, pódese realizar con cepillos con pernachos moi suaves ata con cepillos normais, pero de cabeza máis pequena para que se adapten á estrutura das súas bocas. É importante ensinar ao neno as técnicas de escovado correctas e convertelo nun hábito de hixiene diario. Ao principio recoméndase que o adulto estea presente xa que, ata os 3 anos, os pequenos non teñen totalmente o reflexo de cuspir desenvolvido e pode tragar accidentalmente pasta dental.
3Ba) Como ten que escovarse o dentes un neno
Cando os nenos empezan a escovarse por si sós, é fundamental que, desde a infancia, fágano adecuadamente. Para realizalo correctamente, recoméndase realizalo despois de cada comida durante uns tres minutos, empezar co fío dental, optimizar a técnica de lavado, usar un cepillo de dureza media e pouca pasta de dentes, pasalo tamén pola lingua e enxaugar con auga abundantemente. Ata os 7 ou 8 anos os nenos non adoitan ter destreza suficiente para facer a limpeza eficaz, polo que é conveniente supervisalos. Neste vídeo mostrámosvos unha das mellores formas de escovado.
3Bb) Que tipo de pasta dental deben usar?
Se o pequeno ten entre 6 meses e 3 anos, recoméndase utilizar unha pasta dental de 1000 partes por millón (PPM) de flúor en moi pouca cantidade: como un gran de arroz. Entre os 3 e 5 anos o mesmo tipo de pasta pero en maior cantidade: tamaño chícharo. A partir dos 5 anos xa se pode utilizar pastas de dentes de mínimo 1450 PPM de flúor, pero na mesma cantidade.
3Bc) O flúor: un aliado fundamental na hixiene oral dos máis pequenos
O flúor é especialmente recomendable durante a etapa de formación dos dentes xa que aumenta a dureza do esmalte e reduce o risco de carie. Aínda que nalgúns nenos convén reforzar o consumo de flúor, adoita ser suficiente co que contén a auga corrente.
3C) Poden saír carie nos dentes de leite?
A capa de esmalte dos dentes de leite é máis fina e porosa que nun definitivo, polo que son máis propensos a sufrir caries se non se seguen os coidados adecuados. Ademais, aínda que estes dentes caian, calquera carie ou problema que desenvolvan na infancia pode prexudicar aos seus dentes definitivos.
3Ca) A carie do biberón
A carie do biberón é un problema típico nos bebés. Prodúcese porque algúns pais poñen o biberón co leite (ás veces con azucre ou mel na tetina) para que o neno dúrmase ou se tranquilice. Se o pequeno está moito tempo en contacto con esa substancia doce, estes hidratos son ideais para o desenvolvemento das bacterias que producen a carie dental.
3Cb) Como evitar as caries nos dentes de leite
O uso de seladores dentais é un tratamento preventivo eficaz para protexer os surcos das moas de posibles caries. A selaxe de fosas e fisuras consiste en, primeiramente, desmineralizar a superficie do esmalte cun ácido específico, para logo cubrila cunha resina que se endurece ao polimerizarla cunha luz especial.
4) Os dentes definitivos
A dentición permanente é a que substituirá e ampliará á de leite. Estas pezas clasifícanse de igual modo que as do bebé pero hai unha categoría adicional denominada premolares, que son unhas pezas situadas entre os caninos e molares. En total son trinta e dous dentes, incluíndo as moas do xuízo.
4A) Por que caen os dentes de leite?
Os dentes de leite caen polo empuxe dos dentes definitivos. Cando a dentición permanente xa está formada, esta empeza a emerxer reabsorbendo aos poucos as raíces dos dentes de leite, que terminan por caerse.
4Aa) Que ocorre se os dentes de leite caen de forma prematura?
Cando un dente deciduo pérdese prematuramente, os dentes adxacentes tenderán a ocupar o espazo deixado polo faltante, provocando impactacións permanentes que impiden a súa normal erupción e xeran malposición dos dentes. Para evitar estes problemas, pódese colocar un mantedor de espazo ata a erupción do dente permanente, asegurando así que terá suficiente espazo para facelo con normalidade.
4Ab) Que ocorre se os dentes de leite non caen?
Nalgúns casos os dentes de leite non caen. Isto pode ser debido a algo que obstaculice este proceso ou á non existencia dalgún dente definitivo. Este segundo caso coñécese como axenesia e a súa orixe é xenético, polo que é habitual que ocorra a distintos membros da mesma familia. Outra razón pola que os dentes deciduos non caen é a anquilose, un trastorno polo cal o dente de leite está unido ao óso. Isto tamén pode ter unha orixe xenética ou ser provocado por un traumatismo.
4B) Que son os dentes incluídos ou impactados?
En ocasións os colmillos (caninos) ou outros dentes poden quedar retidos dentro do óso e non erupcionar debido a unha falta de espazo, traumatismos, axenesias, etc. A este problema coñéceselle como dente incluído ou impactado e pode ser solucionado con varias técnicas, entre elas, a tracción con ortodoncia. Para iso créase un acceso ao dente a través da enxiva e o óso, e colócase un botón adherido ao dente. Aos poucos vaise traccionando o dente ata que queda colocado na súa posición correcta.
4C) Cando saen os dentes definitivos?
Os dentes definitivos comezan a saír sobre os 6 - 7 anos de idade. Os primeiros dentes en erupcionar son os primeiros molares inferiores e superiores, seguidos dos incisivos centrais inferiores. Aos 7 - 8 anos saen os centrais superiores e os laterais inferiores. Aos 8 - 9 anos saen os incisivos laterais superiores. Aos 9 - 10 anos saen os caninos inferiores. Aos 10 - 11 anos saen os premolares superiores e os primeiros premolares inferiores. Aos 11 - 12 anos saen os caninos superiores e os segundos premolares inferiores. Aos 11 - 13 anos saen os segundos molares inferiores. Aos 12 - 13 anos saen os segundos molares superiores.
4D) Cando saen as moas do xuízo?
As moas do xuízo adoitan erupcionar entre os 17 e os 24 anos, aínda que non lle aparecen a todo o mundo. Coñéceselles tamén como cordais ou terceiros molares. Estas poden saír sen xerar ningún tipo de molestia, pero nalgúns casos erupcionan nunha malposición debido, xeralmente, a unha falta de espazo na mandíbula. Nesas situacións é necesario extraelas.
5) Enfermidades bucodentais máis habituais na infancia
Hai que ter en conta que o sistema inmunolóxico dos bebés e nenos non está o suficientemente desenvolvido, polo que a infancia é unha etapa proclive para o desenvolvemento de enfermidades de todo tipo, bucodentais incluídas. A maioría non reviste gravidade, pero convén coñecer algunhas das máis frecuentes para andar prevido.
5A) Muguet, a candidiase oral en bebés
A candidiase oral en bebés denomínase muguet e é moi frecuente en recentemente nados e lactantes menores de 6 meses. Pode ocorrer por unha contaminación no parto se a nai padece candidiase vaxinal ou polo acto de succionar ou mamar, o que produce cambios na saliva e favorece o desenvolvemento do fungo.
5B) Herpes oral en nenos
A infancia tamén é unha etapa propicia para o desenvolvemento de herpes. Este primeiro contacto e infección polo virus do herpes adoita ser asintomática, aínda que tamén é posible que provoque unha xenxivoestomatite herpética, que é a causa máis frecuente de estomatite en nenos de 1-3 anos. Esta afección adoita producir febre alta, malestar xeral, dor de cabeza, diminución de apetito e dor de gorxa. Ao cabo duns días as enxivas se inflaman e inchan e causan unha gran dor ao tragar. Un par de días despois aparecen múltiples bochas por calquera zona da boca.
5C) O bruxismo infantil
O bruxismo (o rechinamiento ou apretamiento involuntario dos dentes) é un problema frecuente en nenos. É un bruxismo fisiolóxico, relacionado coa estimulación e desenvolvemento normal da cara, boca e dentición. Este bruxismo pode darse nos dentes deciduos e desaparecer a medida que saen os dentes definitivos. Tamén pode estar relacionado con estados de ansiedade, nerviosismo ou estrés na infancia.
5D) Traumatismos dentais
Debido ao nivel de actividade e coordinación propia da infancia, os golpes son especialmente frecuentes e non é estraño que poidan conlevar a fisura, rotura ou avulsión dun dente. Se o dente foi arrincado de raíz, hai que collelo sen tocar a raíz, NON lavalo e introducilo nun dispositivo especial que permite conservalo ata 24 horas e ir urxentemente ao dentista para o seu recolocación. Se non contamos co devandito dispositivo, tamén se pode gardar en leite durante unhas poucas horas.
5E) A mononucleose ou enfermidade do bico
A mononucleose é unha infección causada polo virus Epstein- Barr, que pertence á familia dos herpesvirus. A maioría dos contaxios teñen lugar na infancia e, sobre todo, na adolescencia. Este transmítese a través de secrecións orais e pode propagarse a través do contacto íntimo. O virus ten un período de incubación longo, de 30 a 50 días, e os síntomas inclúen lesións na cavidade oral, farinxite, febre, falta de apetito, fatiga, cansazo, inflamación dos ganglios, etc. O tratamento adoita ser sintomático con antiinflamatorios ou analxésicos para reducir a febre, dor e inflamación.
5F) As paperas
A parotidite, comunmente coñecida como paperas, é unha enfermidade contaxiosa causada polo virus Paramyxoviridae e localizada nas glándulas parótidas. Aínda que pode darse en adultos, é moi frecuente na infancia. As paperas poden causar inflamación das glándulas salivais, dor ao masticar ou tragar, febre, dores de cabeza, dores musculares e mesmo perda do apetito. Non hai tratamento efectivo para a enfermidade máis aló do uso de Paracetamol para reducir a febre e algúns síntomas. A mellor prevención é a vacina tripla vírica.
6) O odontopediatra pode axudarche
A odontopediatría é unha rama da odontoloxía que se encarga dos problemas bucodentais dos máis pequenos. Cando o neno ou nena cumpre o primeiro ano de idade, recoméndase empezar a levalo ao especialista como mínimo, unha vez ao ano. Se vives na Coruña o noso equipo de especialistas estará encantado de atenderlle.
